Het gaat de samenleving volgend jaar 22,7 miljard kosten om alle uitkeringen te betalen. Dat meldt het UWV. Nederland gaat failliet aan sociale zekerheid. BVNL wil dat iedereen die dat écht nodig heeft opgevangen kan worden. Maar dan moet het vangnet wel betaalbaar blijven.
Realistische kosten-baten analyse
Het UWV is nog bezig met een onderzoek naar de oorzaak van de oplopende uitkeringskosten, maar duidelijk is al wel dat personeelstekorten bij het UWV zelf, Corona en de gestegen AOW-leeftijd eraan bijdragen. Als we zo doorgaan met het uitdelen van ‘gratis geld’ voor iedereen, zitten we straks op zwart zaad en bereiken we het tegenovergestelde van wat een sociaal stelsel zou moeten doen: hulp bieden aan de mensen die het écht niet zelf kunnen. Ons sociale stelsel zal binnen afzienbare tijd zoveel kosten, dat er niet meer tegenop te werken valt door de mensen die dat geld bij elkaar moeten verdienen. BVNL wil dat voorkomen. Het hoeft allemaal niet zoveel te kosten. Als we eindelijk eens een realistische kosten-baten analyse maken.
Sociaal zoals sociaal bedoeld is
BVNL pleitte al eerder voor een werkoffensief: van de 300.000 mensen die werkloos op de bank zitten, kan een groot deel prima aan het werk. Alle bijstandsgerechtigden zouden opgeroepen moeten worden voor een persoonlijk gesprek, waarin wordt geïnventariseerd wat zij nog wél kunnen. Daarnaast moeten zij worden gekoppeld aan de vele sectoren in Nederland die momenteel zitten te springen om personeel. Mensen die wel kunnen, maar blijven weigeren om te gaan werken, moeten worden gekort op hun uitkering en de uitkeringen moeten worden bevroren. Gebruik maken van sociale zekerheid betekent ook dat daar iets tegenover moet staan: solliciteren, bijscholen, herstellen, zodat je zo snel mogelijk weer aan het werk kunt. Tegelijkertijd vindt BVNL dat gemeenten hun regelingen voor armoedebestrijding moeten verbeteren en dat werken weer moet lonen. Het minimumloon moet omhoog naar 14 euro per uur. De armoedeval die veel mensen maken als ze vanuit een uitkering weer gaan werken kan daarmee worden ondervangen. Het absurd ingewikkelde, ondoorzichtige en fraudegevoelige toeslagenstelsel moet worden afgebouwd, de eerste belastingschijf verlaagd en de belastingvrije voet verhoogd. Met deze oplossingen blijft ons sociale stelsel betaalbaar en daadwerkelijk sociaal, zoals sociaal bedoeld is.
Het Nederlandse sociale stelsel is een veelkoppig monster geworden. Jarenlang iedereen faciliteren en zoete broodjes uitdelen heeft ervoor gezorgd dat te veel mensen zich rijk hebben gerekend en te veel mensen zich daar arm voor hebben moeten betalen. En dat komt ons nu duur te staan. Het moet en het kan anders. In het belang van een eerlijk en echt sociaal Nederland.
