Ambtenaren van het ministerie van Financiën maakten gehakt van het plan om starters vrij te stellen van overdrachtsbelasting en beleggers extra te belasten. Zij adviseerden minister van financiën Wopke Hoekstra (CDA) met klem de maatregel niet in te voeren, blijkt uit onderzoek van Vastgoedmarkt. (1)
“Het is schokkend te vernemen dat CDA-minister Hoekstra bij invoering van de starterskorting wist van negatieve gevolgen voor de woningmarkt. De nutteloze maatregel heeft de woningprijzen doen exploderen, waardoor er nu voor starters geen woning te krijgen is”, stelt Wybren van Haga, die namens Belang van Nederland Kamervragen stelt over de uitkomsten van het door Vastgoedmarkt ingediende WOB-verzoek.
De maatregel schiet op alle manieren zijn doel voorbij en is bovendien lastig uit te voeren. Dat waren de uitkomsten van een rapport over de maatregel aan het ministerie van Hoekstra. Met daarbij een duidelijke conclusie: voer deze maatregel niet in! “In plaats van dat de minister hier lering uittrok, wordt het rapport op dat moment niet openbaar gemaakt, om met Prinsjesdag en vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen over de rug van kwetsbare starters goede sier te maken met een voor de woningmarkt bijzonder slechte maatregel. Een schande,” aldus Van Haga, die wijst op het feit dat Hoekstra een waslijst met tegenargumenten voor de maatregel naast zich neer heeft gelegd. “Willens en wetens, maar vooral voor eigen belang bij de verkiezingen, heeft Hoekstra dit plan doorgedrukt. Hij had vooraf van ambtenaren gehoord dat het ‘grootste deel van de vrijstelling zal worden gekapitaliseerd in hogere woningprijzen.’ Deze handelswijze maakt minister Hoekstra volstrekt ongeloofwaardig”.
Vragen van het lid Van Haga aan de minister van Financiën inzake invoeren prijsopdrijvende startersvrijstelling
1) Bent u bekend met het onderzoek van Vastgoedmarkt, waaruit blijkt dat ambtenaren van het ministerie van Financiën gehakt maakten van het plan om starters vrij te stellen van overdrachtsbelasting en beleggers extra te belasten? (1)
2) Waarom heeft u de startersvrijstelling ingevoerd, terwijl u bij de invoering wist van de negatieve gevolgen voor de woningmarkt, waar de nutteloze maatregel de woningprijzen heeft doen exploderen, waardoor er nu voor starters geen woning te krijgen is? Graag een gedetailleerd antwoord
3) Waarom heeft u een klip en klaar rapport, dat als eindconclusie had om de maatregel niet in te voeren, naast u neergelegd en in eerste instantie niet openbaar gemaakt? Graag een gedetailleerd antwoord
4) Klopt het dat ambtenaren u een waslijst vol argumenten tégen de maatregel meegegeven hebben, met als conclusies: Niet uitvoerbaar, niet doeltreffend, niet doelmatig. De differentiatie op basis van leeftijd is in strijd met de comptabiliteitswet, die erop toeziet dat nieuwe wetten efficiënt en doelmatig behoren te zijn. En dat is deze maatregel niet volgens de ambtenaren, want het ‘grootste deel van de vrijstelling zal worden gekapitaliseerd in hogere woningprijzen.’ Graag een gedetailleerd antwoord
5) Klopt het dat ambtenaren vrezen voor slechte pers en stellen: ‘Het zal lastig zijn om de introductie van een kostbare maatregel te verdedigen, waar een extern onderzoek aan ten grondslag ligt dat duidelijk concludeert dat de maatregel niet het gewenste effect heeft.’? Graag een gedetailleerd antwoord
6) Waarom werden alle adviezen genegeerd en de maatregel toch doorgezet? Graag een gedetailleerd antwoord
7) U was op de hoogte van het feit dat de tariefdifferentiatie onder stoom en komend water werd vormgegeven.Met name de effecten voor de huurmarkt kunnen niet goed in beeld wordt gebracht. Waarom heeft u het advies niet overgenomen om over te gaan tot internetconsultatie om de effecten voor te leggen aan de marktpartijen? Graag een toelichting
8) U bent bekend met het feit dat door de aankondiging van de maatregel beleggers massaal woningen hebben opgekocht om invoering van de maatregel in 2021 voor te zijn? Graag een reactie over de gevolgen: Het beleggingsvolume is gestegen naar een recordhoogte, hetzelfde geldt voor de prijzen van woningen.
9) U bent bekend met het feit dat na de jaarwisseling de starters aan de beurt waren en er precies is gebeurd waar de ambtenaren voor hadden gewaarschuwd? Graag een reactie over de gevolgen: Met hun extra budget overboden starters elkaar op de krappe woningmarkt, waardoor de prijzen explodeerden. En zo gebeurde precies waarvoor iedereen, van onafhankelijke experts tot aan ambtenaren op het ministerie zelf voor hadden gewaarschuwd. De maatregel bleek ineffectief, niet doelmatig en schadelijk bovendien.
10) Deelt u de mening dat verkiezingsretoriek en de daarbij behorende campagne bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen niet hebben mogen leiden tot het exploderen van de huizenprijzen? Zo neen, hoe duidt u uw handelen dan?
