Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de nieuwe Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames. Deze wet moet Nederlandse ondernemers een veiliger klimaat bieden, maar geeft de overheid ook veel macht. Wat is wijsheid? BVNL heeft nog veel vragen.
Gulden middenweg
BVNL staat voor een vrij Nederland. Een Nederland waar iedereen zijn eigen leven kan leiden en waar ondernemers vrij kunnen ondernemen. Maar BVNL staat ook voor een veilig Nederland. Een wet die ondernemers beschermt, maar hen tegelijkertijd weleens zou kunnen beknotten in hun vrijheid, brengt ons dan ook in een lastig parket. De nieuwe Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames geeft de overheid potentieel namelijk veel macht. En we hebben de afgelopen tijd allemaal gezien waar een machtige overheid toe in staat kan zijn. Bovendien is pijnlijk duidelijk geworden wat voor catastrofale fouten een machtige overheid kan maken en hoe moeilijk die fouten recht te zetten zijn. Tegelijkertijd is onze nationale veiligheid van groot belang. Als deze in gevaar kan komen door het in verkeerde handen vallen van vitale ondernemingen en sensitieve technologieën, dan is het zaak dat de overheid daar iets aan doet. Vrijheid, of veiligheid, that’s the question. Of is er misschien een gulden middenweg om te bewandelen?
Groener gras
Dit wetsvoorstel kan een negatieve invloed hebben op ons vestigingsklimaat, want investeren in bedrijven op wie deze wet van toepassing zou kunnen zijn wordt daardoor minder aantrekkelijk. Bovendien kunnen investeringen die in eerste instantie al waren goedgekeurd, door deze wet alsnog teruggedraaid worden, waardoor logischerwijs de investeringszekerheid achteruit gaat. Welke criteria gaan er gehanteerd worden, om te bepalen of een verwervingsactiviteit een veiligheidsrisico vormt? De minister heeft aangegeven dat maatregelen die getroffen worden altijd proportioneel moeten zijn, maar de ervaring leert dat de definitie van het begrip proportioneel nogal multi-interpretabel is. Hoe snel zal er een verbod worden opgelegd en hoe gaat de minister willekeur voorkomen? Als investeerder en/of bedrijf denk je wel twee keer na om zaken te doen met Nederland, als je nul garantie hebt dat al je geld, tijd en moeite niet voor niets zullen blijken te zijn. Het kan niet de bedoeling zijn dat het gras ergens anders altijd groener is dan in Nederland. Het is daarom zaak dat scherp in de gaten gehouden wordt of deze wet zijn doel niet voorbij schiet. BVNL verzoekt de regering de wet niet pas na de geplande vijf jaar, maar al na twee jaar te evalueren, om tijdig in kaart te brengen wat de effecten ervan zijn en om zorg te dragen voor een snelle doorloop van de procedures voor toetsingsbesluit, zodat alle partijen snel duidelijkheid krijgen over een verwervingsactiviteit.
Bureaucratisch monster
De Wet veiligheidstoets, fusies en overnames maakt het mogelijk voor de minister om nieuwe voorwaarden en eisen te verbinden aan investeringen die al twee jaar geleden zijn gedaan. Een verwerving kan daardoor zelfs ongedaan gemaakt worden. Het met terugwerkende kracht toetsen van verwervingsactiviteiten kan grote gevolgen hebben voor ons investeringsklimaat en daarmee dus voor onze economische toekomst. Als we het dan toch over de nationale veiligheid hebben, is dat net zo goed een wezenlijk risico voor Nederland. BVNL heeft daarom een amendement ingediend, voor het schrappen van de peildatum uit het wetsvoorstel, ter bescherming van ons vestigingsklimaat en het garanderen van de rechtszekerheid voor bedrijven en investeerders.
Het waarborgen van de veiligheid van ons land door te voorkomen dat kwaadwillenden misbruik maken van onze bedrijven en technologieën is heel belangrijk. BVNL ziet dan ook zeker de potentie en de meerwaarde van deze nieuwe wet. Maar waar wij voor moeten waken is dat er weer een bureaucratisch monster wordt gecreëerd, dat Nederland met huid en haar zal verslinden. Tenslotte hebben we al genoeg overheidsdraken te verslaan.
