Kabinet maakt ondernemers kapot. Hoe kan het beter?

(Door Hans van Tellingen)

De uitgelekte kabinetsplannen voor koopkrachtreparatie lijken heel wat. Hulp voor de minima. Her en der een iets lager tarief voor loonbelasting. Op het eerste gezicht prima. Zeker die verlaging van de loonbelasting. Maar de overige plannen lijken schone schijn.

De rekening komt bij de ondernemers te liggen, met name bij de MKB‘ers. Degenen die sowieso al vreselijk geleden hebben onder de maatregelen van de afgelopen tweeëneenhalf jaar. Want (voor zover niet failliet) de retailers, kappers, horeca-uitbaters en evenementbedrijven krabbelen dit jaar iets op. Maar zitten vaak nog steeds slecht in de slappe was. Sterker nog: zij hebben vaak torenhoge schulden.

Minimumloon omhoog?
En wat besluit Kaag & Co? Het minimumloon moet fors omhoog. Terwijl juist deze bedrijven sterk afhankelijk zijn van ‘praktisch geschoolde medewerkers,’ die vaak niet meer dan het minimumloon ontvangen. Het verhogen van het loon van deze medewerkers heeft een enorm negatief effect op de bedrijfsvoering. Dat kan zomaar het zetje zijn naar -alsnog- een faillissement. En daar houdt het niet op. Mocht de ondernemer toch winst weten te maken, dan heeft deze pech. De vennootschapsbelasting, dus de belasting op winst, gaat ook fors omhoog. En daarmee wordt de buffer voor de komende jaren, die er ook wat grimmig uit lijken te zien, weggevaagd. 

Loon-prijsspiraal
Ellende alom dus. Want de kosten stijgen steeds meer. En door de gestegen loonkosten, gaat de inflatie alleen nog maar meer omhoog. Een loon-prijsspiraal gaat ontstaan. En de economie verslechtert nog verder.

Daarbij, door hogere lonen wordt ook de concurrentiepositie van het bedrijfsleven aangetast. En omdat ook ZZP’ers worden benadeeld in de nieuwe plannen, is ook dat slecht voor de flexibiliteit van de arbeidsmarkt en tast ook dat de economie in negatieve zin aan. 

Terwijl het ook anders kan. Want de lonen moeten niet perse omhoog, maar de belastingen moeten wél fors omlaag. En om te beginnen (en in ieder geval) de belastingen op energie.

Verlaag de belastingen
Nu is het uiteraard mogelijk om huishoudens te ondersteunen met subsidie. Teneinde de stijgende energieprijzen te compenseren. Of als hulp bij de aanschaf van essentiële levensmiddelen. Maar is dat wel een goed idee? Niet echt. Het betreft namelijk een socialistische reflex. Die altijd zal leiden tot meer regelgeving en meer ambtenaren. Veel beter is het om de belastingen te verlagen. Te beginnen met belastingen op energie. Het is namelijk zo dat met elke huidige prijsstijging van de energiekosten de overheid meeprofiteert doordat de belastingen in een percentage zijn uitgedrukt van de werkelijke kosten. Sterker nog, daarna wordt dat hogere tarief ook nog eens met BTW vermeerderd. Lagere BTW of zelfs geen BTW betekent dan ook fors lagere inflatie. En als ook de andere belastingen op de energie worden verlaagd, dalen de energiekosten nog meer.

En dus een lagere inflatie
Dat is fijn voor autorijders en voor huishoudens met hoge gas- en electriciteitsrekeningen. Maar het gaat om veel meer dan dat. Lagere energieprijzen betekenen ook lagere productiekosten bij de bedrijven. En dus óók lagere prijzen in de winkel voor producten. Met als gevolg een lagere inflatie. Dat is beter voor de economie. Maar óók voor de portemonnee van (ook) de minderbedeelden. Als dan ook nog de BTW op essentiële etenswaren wordt verlaagd of zelfs naar nul procent gaat, dan wordt het leven nóg betaalbaarder.

En wie betaalt dat?
Welnu, in eerste instantie lijkt de overheid minder belastinginkomsten te genereren op deze wijze. Maar de schade die wordt voorkomen (faillissement van bedrijven, persoonlijke faillissementen, mensen aan de armoedestaf, honger, veel meer uitkeringstrekkers, et cetera) is vele malen groter. Het is nu even investeren voor de overheid, maar uiteindelijk worden de vruchten geplukt van de belastingverlagingen. Die in ons aller voordeel zijn. Van de minima, de middengroepen, de hogere inkomens, maar met name ook de MKB’er. De ruggengraat van de samenleving. De grootste werkgever van de maatschappij. 64% van de werknemers werkt bij een MKB-organisatie. Ondernemers zijn de grootste financier van de overheid qua belastinginkomsten. 

Cursus economie voor Kaag
Misschien is het verstandig dat onze Minister van Financiën eens een cursus economie doet. Want zij lijkt niet te worden gehinderd door kennis van deze basisprincipes van de economische wetenschap.

Hans van Tellingen is auteur, spreker, economisch geograaf, retailspecialist en DGA van winkelgedragsonderzoeker Strabo bv. Hij is landelijk bestuurslid van BVNL en schreef (onder andere) ‘Waarom Stenen Winkels Winnen’.

Dit blog is op 3 september 2022 als eerste geplaatst op OpinieZ.com.