Vorige week debatteerde de Tweede Kamer over digitalisering en het Europese, digitale ID. Misbruik en het verlies van de nationale soevereiniteit liggen op de loer. In navolging van dat debat dient BVNL vandaag een motie in voor het waarborgen van de Nederlandse identiteit.
Als het aan de EU ligt, hebben we binnenkort allemaal een digitale identiteit. Klinkt lekker vooruitstrevend, maar is in werkelijkheid levensgevaarlijk. Voor je het weet leven we in China aan de Noordzee. In het debat van vorige week, over de steeds verdergaande digitalisering en de komende e-ID, sprak Wybren van Haga zich dan ook fel uit. BVNL wil niet dat Nederland verwordt tot een soort Europese provincie, met Europese inwoners, in plaats van autonome Nederlanders. Onze eigen identiteit mag niet ingeruild worden voor een Europese. BVNL verzoekt de regering dan ook het gebruik van de e-ID niet indirect te verplichten en te waarborgen dat Nederlandse burgers middels het nationale DigiD toegang tot overheidsdiensten blijven houden.
Hele doopceel gelicht
Het wordt gepresenteerd als modern en handig; de uitrol van de digitale, Europese natiestaat. Tenslotte, wie wil er nou nog een fysiek paspoort moeten trekken aan de grens? Of een papieren dossier met medische gegevens moeten aanleveren bij een arts? Hopeloos ouderwets. Hoeveel makkelijker zou het zijn als al je informatie digitaal beschikbaar is? Kijk maar hoe eenvoudig het was om een QR-code te laten scannen als je een avondje uit eten wilde. Noem het ‘wappietaal’, maar inmiddels is duidelijk dat het coronapaspoort de opmaat was naar de zogenaamde e-ID, het Europese digitale paspoort, waarin je hele doopceel straks gelicht wordt. Wie je bent, waar je woont, wat je doet, met wie en waarom. Wat je in het verleden hebt gedaan, met wie en waarom. En wat je in de toekomst misschien gáát doen, met wie en waarom. Want als je niks te verbergen hebt, wat maakt het dan uit dat Big Brother over je schouder meekijkt naar je leven? BVNL krijgt er de rillingen van. En vele Nederlanders met ons.
Ontwrichting van de samenleving
“De voordelen van de e-ID zijn lachwekkend”, aldus Wybren van Haga. “Je kunt er makkelijk een auto mee huren in het buitenland, wordt er gezegd. Alsof dat nu zo moeilijk is. Wat wél moeilijk is, is nog ontsnappen aan Vadertje Staat, als die je in het digitale vizier heeft.” Hangt er eenmaal een QR-code aan jouw persoon, dan kan daar op ongekende schaal misbruik van gemaakt worden. Organisaties kunnen ongebreideld en zonder goede reden gegevens van je opvragen, identiteitsdiefstal kan je leven verwoesten en een grootschalig data-lek kan leiden tot totale ontwrichting van de samenleving. Is er überhaupt een risico-analyse gemaakt en wat zijn de uitkomsten daarvan? Want de collectieve privacy te grabbel gooien, alleen om op vakantie een auto te kunnen huren, kan niet de bedoeling zijn.
Controledrang
Het lijkt wel alsof de afgelopen twee jaar ons murw hebben geslagen. Inmiddels zijn we het kennelijk zo gewend dat de overheid diep ingrijpt in ons leven, dat we onze schouders ophalen bij een op handen zijnde surveillancestaat. Er wordt gewerkt aan een haalbaarheidsstudie voor een zogenaamd European Asset Registry, om bezittingen van burgers te registreren. Alles wat u heeft; een auto, juwelen, een huis, moet worden vastgelegd door de Staat. Betekent dat dan ook dat het door de Staat van u kan worden afgepakt? Als u zich niet goed genoeg gedraagt bijvoorbeeld en dat af te lezen valt in uw QR-code? Een keer te hard gereden? Door het rode licht gelopen, u niet laten vaccineren? Betekent dat dan strafpunten in uw digitale paspoort? En bij hoeveel strafpunten kleurt het vinkje rood en mag u van overheidswege niet meer meedoen? Het klinkt absurd, maar laten we eerlijk zijn: is er voor de digitale identiteit een andere reden dan controledrang? Met uw gezondheid heeft het in ieder geval al lang niets meer te maken.
Digitale proefkonijnen
Het kabinet heeft een staatssecretaris voor Digitale Zaken in het leven geroepen. BVNL noemt haar liever de staatssecretaris voor Dystopische Zaken. Nederland is een proeftuin voor de e-ID. Maar BVNL weigert van de Nederlanders digitale proefkonijnen te maken. Prima dat we de belastingaangifte kunnen doen met ons Digi-D, of met onze mobiel een afspraak kunnen maken om ons oh zo ouderwetse papieren paspoort te verlengen. Maar wij blijven mensen van vlees en bloed, wij zijn geen streepjescodes. En wij hoeven door de overheid geenszins gescand te worden.
Lees hier de spreektekst van Wybren van Haga in het debat.
