Alle uitgestelde zorg tijdens de coronacrisis heeft 320.000 gezonde levensjaren gekost. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. BVNL wil tekst en uitleg van de minister van VWS en reflectie op de toekomst. Want dit is nog maar het topje van de ijsberg.
Verlaging levensverwachting
In 2020 en 2021 zijn er door de coronamaatregelen meer dan 305.000 operaties uitgesteld. Volgens berekeningen van het RIVM zijn er hierdoor 320.000 gezonde levensjaren verloren gegaan. De kans dat deze schade kan worden ingehaald is ‘uitgesloten’, volgens het RIVM. Bovendien is in dit onderzoek slechts de uitgestelde planbare zorg meegenomen en dus bijvoorbeeld niet alle psychologische schade en de gemiste diagnoses, die onvermijdelijk hebben geleid tot verlies van gezonde levensjaren. Daarnaast zal alle niet geleverde zorg ook in de toekomst waarschijnlijk nog leiden tot verlies van gezonde levensjaren en verlaging van de collectieve levensverwachting.
Druk op de zorg nog groter
“Afgezet tegen de levens die verloren zijn gegaan door het virus zelf, waren de coronamaatregelen niet gerechtvaardigd”, concludeert Wybren Van Haga. “Bovendien is dit nog maar het topje van de ijsberg. De komende maanden en jaren zal blijken dat er nog veel meer mensen als gevolg van de coronamaatregelen geen zorg hebben gekregen die zij wel nodig hadden, met alle gevolgen van dien. De druk op de zorg wordt hierdoor alleen maar groter, aangezien mensen ernstiger en complexer ziek zullen worden, omdat zij niet op tijd geholpen zijn. Daardoor zullen zij dus ook meer en complexere zorg nodig hebben. Dat kost meer tijd, meer geld en meer personeel.”
BVNL wil van de minister van VWS weten hoe de geleden schade bij patiënten die zorg hebben gemist gecompenseerd wordt en of er een plan klaarligt voor het opvangen van de door het coronabeleid grotere en complexere zorgvraag in de toekomst. Bovendien willen wij de garantie dat de zorgcapaciteit in Nederland nu eindelijk wordt opgeschaald.
Vragen van Wybren van Haga aan de minister van VWS, inzake de 320.000 verloren levensjaren:
1. Heeft u kennis genomen van de berichtgeving aangaande de 320.000 verloren gezonde levensjaren door uitgestelde zorg in Nederland?
2. Wat vindt u ervan dat er in Nederland 320.000 gezonde levensjaren verloren zijn gegaan door uitgestelde zorg veroorzaakt door de coronamaatregelen? Afgezet tegen de levens die verloren zijn gegaan door het virus zelf, vindt u dan dat de coronamaatregelen gerechtvaardigd waren?
3. In het onderzoek van het RIVM is alleen de uitgestelde planbare zorg meegenomen. Kunnen wij daaruit concluderen dat de verloren levensjaren, bijvoorbeeld door psychische schade en/of het missen van vroege diagnoses, in werkelijkheid nog veel hoger is? Gaat u daar onderzoek naar doen?
4. Is het mogelijk dat (een deel van) de onverklaarbare oversterfte van de afgelopen tijd is veroorzaakt door de gevolgen van de uitgestelde zorg door de coronamaatregelen?
5. Is er in Nederland duidelijkheid hoeveel mensen tijdens de coronacrisis medische hulp nodig hadden en deze niet, of niet voldoende hebben gekregen? Zo nee, waarom niet?
6. Aangezien het volgens het RIVM ‘uitgesloten’ is dat alle uitgestelde zorg kan worden ingehaald, kunnen wij dan concluderen dat er de komende tijd nog veel meer (gezonde) levensjaren verloren zullen gaan doordat mensen noodzakelijke zorg niet zullen ontvangen?
7. Betekent dit dat de collectieve levensverwachting in Nederland zal dalen, als gevolg van alle uitgestelde zorg en de verdere verschraling van de zorg die als gevolg hiervan de komende jaren zal optreden?
8. Zo ja, betekent dit niet dat de Nederlandse Staat verzaakt om de volksgezondheid te waarborgen? Zo nee, waarom niet? Graag een uitgebreide uitleg.
9. Gaat u de schade van mensen die te lijden hebben gehad onder uitgestelde zorg compenseren? Zo ja, hoe en op welke termijn?
10. Hoe gaat u voorkomen dat de achterstanden in de zorg zich nog verder zullen opbouwen?
11. Bent u van mening dat, bij een eventuele volgende coronagolf, Covid-19 patiënten opnieuw voorrang moeten krijgen op andere patiënten? Zo ja, waarom? Graag een uitgebreide uitleg.
12. Bent u het met BVNL eens dat al deze uitgestelde zorg op de lange termijn gaat zorgen voor een nog grotere druk op de zorg, aangezien de mensen die noodzakelijke zorg niet ontvangen hebben naar alle waarschijnlijkheid meer en ernstiger klachten zullen ontwikkelen en daardoor meer en complexere zorg nodig hebben? Zo ja, ligt er een plan voor het opvangen van deze zorgvraag?
13. Als er buitenlandse ziekenhuizen en privé-klinieken ingezet gaan worden voor het uitvoeren van behandelingen omdat dat in Nederland niet kan, wat betekent dat dan voor de zorgkosten voor de burger? Worden de extra kosten die hiervoor gemaakt zullen moeten worden verhaald op de burger, bijvoorbeeld door verhoging van de zorgpremies?
14. Hoe gaat u voorkomen dat er nog meer personeel de zorg verlaat door de hoge werkdruk die het inhalen van de uitgestelde zorg ongetwijfeld met zich mee gaat brengen?
15. Deelt u de conclusie van BVNL dat dit des te meer laat zien dat de zorgcapaciteit in Nederland aanzienlijk moet worden opgeschaald, omdat ons systeem de grote druk niet meer aankan? Zo nee, waarom, niet? Graag een uitgebreide verklaring.
