Tijdens de coronacrisis werden kritische burgers en beleidsmakers actief in de gaten gehouden door de overheid. Dat mag niet, maar daar weet het kabinet wel wat op: met een wettelijke grondslag is staatsspionage in een handomdraai legaal. En dan vraagt men zich af waarom het vertrouwen in de politiek zo laag is.
Misdaad wordt een deugd
Een paar weken geleden bezwoer de minister van Justitie en Veiligheid ons nog dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) niets had gedaan wat niet mocht. Nee hoor, er waren niet stiekem mensen online geschaduwd en gecensureerd omdat zij het waagden zich kritisch uit te laten over het coronabeleid van het kabinet. Nee, natuurlijk werden critici niet gevolgd en zwartgemaakt door overheidstrollen die hen moesten demoniseren en kaltstellen. Bespottelijk; dergelijke praktijken, daar maakt de Nederlandse overheid zich niet schuldig aan. Inmiddels weten we dat het de zoveelste leugen is die ons op de mouw werd gespeld. Wel degelijk blijkt de NCTV inhoudelijk betrokken te zijn geweest bij het volgen van onschuldige burgers en politici die zich op een ‘onwenselijke’ manier uitlieten over het coronabeleid. Opnieuw wordt het afgedaan met een halfbakken ‘sorry’. En, zoals het het kabinet inmiddels betaamt, een wetswijziging. Want als je betrapt wordt op iets dat niet mag, dan doe je geen boete, dan regel je een juridische grondslag. En zo wordt een misdaad opeens een deugd.
Machtshonger
De wereld is aan het veranderen, aldus de minister. De samenleving staat hevig onder druk door verschillende crises, zoals de stijgende energieprijzen en de huisvestingsproblemen van migranten. Daarom is het nodig dat de Staat meer surveillancemogelijkheden krijgt, vindt zij. Het is een prachtig voorbeeld van de gevleugelde uitspraak van Winstin Churchill: ‘Never waste a good crisis’. Een crisis stelt een machthebber tenslotte in staat om allerlei maatregelen te rechtvaardigen, onder het mom van de ‘greater good’. En crisis hebben we op dit moment in overvloed, dus het kabinet kan haar machtshonger naar hartelust stillen met allerhande discutabele regels en wetten, verpakt als crisismanagement. Maar BVNL heeft er de buik inmiddels helemaal van vol.
Selffulfilling prophecy
Het is het kabinet zélf dat al die crises heeft veroorzaakt. Het is dus absurd om nu zogenaamde crisismaatregelen te gaan nemen, om de eigenhandig gecreëerde crises te gaan bestrijden, wat bovendien zal resulteren in alleen nog maar meer crises. Het is een selffulfilling prophecy en deze vicieuze cirkel moet doorbroken worden. BVNL weigert te leven in een surveillancestaat waar onschuldige mensen gecontroleerd worden, als zij zich niet conformeren aan het geldende narratief. Het kabinet heeft de mond vol over wantrouwen in het parlement en in de samenleving en daarin heeft zij gelijk. Het vertrouwen in de zittende macht is nog nooit zo laag geweest. Maar vertrouwen krijg je niet door te liegen, te bedriegen en te bespioneren. Vertrouwen moet je verdienen. Daar is alleen wel wat meer voor nodig dan een wetswijziging.
