Een nieuw dieptepunt in de Rutte-doctrine wordt vandaag besproken door de Tweede Kamer. Waarom wiste premier Mark Rutte jarenlang eigenhandig zijn sms’jes? BVNL wil vandaag nog alle informatie die naar boven gehaald kan worden openbaar gemaakt hebben en dient samen met de PVV een motie van wantrouwen in tegen de minister-president.
Laten wij het beestje bij de naam noemen: premier Rutte is een leugenaar. Alleen onbelangrijke berichten heeft hij gewist, vertelt hij ons, maar BVNL gelooft hem niet. Tenslotte, wie is hij om te bepalen welke berichten belangrijk zijn en welke niet? Dat is helemaal niet aan hem. De Wet open overheid (Woo), voorheen de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), verplicht hem om AL zijn zakelijke communicatie te bewaren, zodat later door ANDEREN, zoals de Tweede Kamer, de rechtsstaat en/of het volk, bepaald kan worden wat er van belang was en wat voor gevolgen dat dan heeft. Het is dus per definitie een leugen dat hij niets verkeerd heeft gedaan. De zoveelste leugen, want de lijst met list en bedrog is inmiddels ellenlang.
‘Zo lekker gewoon gebleven’
‘Rutte bepaalde zelf welke sms’jes het archiveren waard waren,’ aldus de Wob-specialist van de Volkskrant, die de waarschijnlijk weinig nostalgische reden voor Ruttes liefde voor antieke telefonie blootlegde. De oude Nokia, ingezet als gimmick en veelvuldig opgevoerd ter illustratie van hoe de premier zo ‘lekker gewoon’ is gebleven, is weinig anders dan één van de vele instrumenten die Rutte vakkundig en berekenend heeft ingezet om zich stelselmatig te onttrekken aan de democratische controle en aan de wet. Maar in Nederland mag je niet voor eigen rechter spelen. De belangrijkste politieke ambtsdrager van dit land heeft jarenlang bewust zijn eigen communicatie verdonkeremaand. Volgens de wet moeten providers gegevens van sms’jes twaalf maanden bewaren. Nu zegt hij dat er – helaas pindakaas – niets meer te achterhalen valt. Het meeste is waarschijnlijk inderdaad voorgoed verloren gegaan in de bodemloze put van volksverlakkerij, maar volgens de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens moeten providers sms’jes twaalf maanden bewaren. BVNL hoort graag hoe dit precies zit.
Netwerkcorruptie
Beter iets, dan niets, dus ontvangt BVNL graag nog tijdens het debat vandaag alle sms’jes van de afgelopen twaalf maanden en de berichten die wél zijn gearchiveerd. Dan kunnen wij in ieder geval voor deze periode controleren wat de premier zelf belangrijk genoeg achtte om te bewaren en vooral ook: wat niet. Tenslotte is dat vooral waar het om gaat: dat de Tweede Kamer haar controlerende taak naar behoren kan uitvoeren en daar niet – opzettelijk – in belemmerd wordt. En dat de historicus Rutte geen betrouwbare archivaris is, kunnen wij ons tenslotte nog maar al te goed herinneren van het debacle met de dividendbelasting en het zoekgeraakte smsje van Ruttes vriendje Paul Polman, waar miljarden mee gemoeid waren. Was daar niet een woord voor? Netwerkcorruptie heet dat toch? We kunnen hem de nieuwsberichten daarover wel even sms-en, als hij er geen actieve herinnering meer aan heeft, maar waarschijnlijk zit zijn inbox vol.
Zand in de ogen van de Kamer
‘Geen herinnering’, de Kamer niet volledig, of helemaal niet informeren, twaalf jaar lang berichten wissen, het zijn geen incidenten, het is een patroon. Alles is onderdeel van de Rutte-doctrine, een modus operandi die zo fout is dat er een eigen naam voor is bedacht. Of het nu ging over gebrek aan informatie over burgerslachtoffers in Irak, over steun aan Syrische rebellen, of over de toeslagenaffaire, telkens weer kreeg de Kamer een schep zand in de ogen gestrooid, waarna de premier lachend op de fiets stapte en al sms-end wegreed. Van ‘Ik wist van niks’, naar ‘Ik wis alles’. En zo komt hij overal mee weg.
Boven de wet
Volgens de Raad van State vallen sms’jes onder de Archiefwet. Deze wet verplicht het ministerie van Algemene Zaken om een selectielijst te publiceren van welke berichten bewaard moeten blijven, geordend per afdeling en per onderwerp. Iedereen op het ministerie moet zich hieraan houden, maar de premier kan blijkbaar geheel zelf, uit de losse pols, bepalen hoe hij die verplichting interpreteert? Opmerkelijk, want er is zelfs een Archiefcommissie, in het leven geroepen om imagoschade te voorkomen. Is er dan helemaal niemand van die commissie die de premier daarop heeft aangesproken? En is het doorbellen van sms’jes, zoals Rutte beweert dat hij deed, wel in lijn met de wetgeving zoals die bedoeld is? BVNL geeft zelf het antwoord wel: onze premier heeft zich niet aan de wet gehouden en kan worden bijgezet in het illustere rijtje van Nixon, Sarkozy, Zuma en Berlusconi.
Vanmiddag kwam de Volkskrant met een nieuwe onthulling in ‘Nokiagate’: de premier heeft tussen december 2019 en juni 2020 slechts 75 sms-berichten laten archiveren, waarvan er 41 door hemzelf verstuurd waren. Volgens de premier zijn dit alle berichten die ‘relevant’ zijn. De rest achtte hij zelf dus klaarblijkelijk niet van belang. Bovendien blijkt dat Rutte tijdens de coronacrisis vele dagen zelfs helemaal niets liet opslaan. Op z’n zachtst gezegd opmerkelijk, tijdens een enorme gezondheidscrisis met verstrekkende maatschappelijke gevolgen, waarin er vrijwel dagelijks grote bestuurlijke besluiten genomen moesten worden.
BVNL voelt zich zo langzamerhand een grijsgedraaide grammofoonplaat, maar we gaan de riedel toch nogmaals afdraaien: het moet afgelopen zijn met het liegen en bedriegen. De premier heeft zichzelf onschendbaar verklaard en vindt dat hij boven de wet staat. Onze parlementaire controle is een farce geworden. BVNL eist vandaag nog een uitdraai van de wel gearchiveerde sms’jes van de premier en openheid over alle communicatie via zijn telefoon, van de afgelopen twaalf maanden. Waarschijnlijk hebben we de elf jaar daarvoor niet eens meer nodig om onze conclusies te kunnen trekken.
